استاد حكيمي و مكتب تفكيك – مجله روز

اولين. مدرسه تفكيك در جريان حوزه علميه مشهد در دهه هاي اخير با فعاليت هاي مرحوم ميرزا مهدي اصفهاني (متوفي 1365 پيش از ميلاد) شاگردان فقه و اصول ميرزا نائيني در نجف و شاگرد برجسته وي آيت الله حاج شيخ مجتبي قزويني (فوت 1346) قبل از ميلاد) و شاگردانش آيات سيدان ، مرحوم مرواريد ، مرحوم ميرزا جواد تهراني ، استاد حاج حيدر رحيم پورازغدي ، مرحوم استاد حكيمي و غيره. آنها به نقد و رد ميراث فلسفي ارسطو و افلاطون (كه در فلسفه مشاء ، روشنگري و خرد متعالي متجلي شده است) اشاره مي كنند و يافته هاي الهياتي و استعاري اين دو فيلسوف مشهور يوناني را در تعارض با مباني كلامي مد نظر قرار مي دهند. قرآن و معارف اهل بيت.

دومين. جريان انتقاد از فلسفه يونان (ميراث ارسطو) و به اصطلاح عرفان و تصوف (ميراث افلاطون و افلوطين) پس از ورود به جهان اسلام از زمان امويان و عباسيان ، عمر طولاني دارد و به گفته متون رجالي ، اولين نفي ارسطو ، هشام بن حكم (درگذشت 199 هجري قمري) شاگرد برجسته امام صادق و كاظم (ع) نوشته است (شيخ طوسيه ، اختيار معارفه الرجال 2/530) نجاشي / 307) و در زمان غيبت او ، الهيات شيعه با آثار بزرگي چون نوبختي ، مفيد ، ابن زهره حلبي ، طوسي ، سيد مرتضي ، قطب الدين راوندي ، علامه حلي ، علامه مجلسي ، ميرزا قمي ، ملا احمد نراقي و … مسئول دفاع وي متكلم روشنفكر شيعه و منتقد اصول فلسفي و عرفاني يونان.

سوم. زنده ياد استاد حكيمي با نگارش مقاله اي تحت عنوان “مكتب جدايي” در سال 1371 در كيهان فرهنگي و انتشار كتابي با همين عنوان در سال 1375 ، اصطلاح “مكتب جدايي” را مطرح كرد. اين تفسير بدين معناست كه فيلسوفان و عارفان مسلمان بايد بين آموزه هاي فلسفي و عرفاني يونان و آموزه هاي كلامي مكاشفه (معارف قرآن و اهل بيت عليهم السلام) و عدم اشتباه اين دو با سردرگمي اسرار آميز و مضر.

چهارم مكتب تفكيك مخالف عقلانيت و استدلال نيست و به الهيات در مسائل الهياتي مانند توحيد ، نبوت ، معاد و غيره اعتقاد دارد ، اما بيان مي كند كه ميراث الهياتي ارسطو و افلاطون با استانداردهاي عقلاني مطابقت ندارد. دليل باطني خدا ، الهيات يوناني نيز با وحي در تضاد است.

پنجم. در برخي از سخنان مرحوم ميرزا مهدي اصفهاني ، برخي از موضوعات در مخالفت با استدلال و استدلال مطرح شده و مورد انتقاد و اعتراض طرفداران و مخالفان فلسفه قرار گرفته است. برخي از منتقدان فلسفه وجود برخي مشكلات در اين زمينه را به قول ميرزا اصفهاني پذيرفته و آن را مورد انتقاد قرار داده اند.

ششم مرحوم حكيمي در انتقاد از فيلسوفان و عارفان مسلمان ، آداب نقد و گفتگو را رعايت كرد و هرگز تلاش نكرد تا درگيري متعصبانه آلوده به تكفير و سوء تفاهم هاي شخصي بين مخالفان و حاميان فلسفه و عرفان را آغاز كند.
اين سنت نقد و گفتگوي محترمانه به طور مداوم در ميان ديگر بزرگان مكتب تفكيك رعايت شده است ، از جمله آخرين آيات حاج شيخ مجتبي قزويني و ميرزا جواد تهراني ، و ديگر شخصيت فرقه اي زنده و برجسته آيت الله سيد.جعفر سيدان.

هفتم. مرحوم محقق محمدرضا حكيمي ، علي رغم اصرار بر پاكي انديشه ديني ، در برخورد با انديشمندان و روشنفكران با گرايش هاي مختلف قبل و بعد از انقلاب مشهود و مشهور بود ، به طوري كه مرحوم دكتر شريعتي ، علي رغم نظريات اختلافات با مرحوم حكيمي وي را مربي كامل خود در تصحيح و ويرايش محتواي آثار صوتي و مكتوب خود كرد. اين ويژگي خردمندانه مي تواند الگويي براي نسل فعلي و دانش آموزان در برخورد با انديشه ها و انديشمندان مختلف باشد ، به طوري كه در ابهامات و ترديدهاي زمان غافلگيري و عدم راهنمايي و حجت معصوم خداوند ، تا آنجا كه ممكن است روش دانش و افكار صحيح و سازگار با علم و اعتماد آشكار

هشتم. برخي از آثار استاد حكيمي در نقد اصطلاح فلسفه و عرفان عبارتند از: مكتب جدايي ، اجتهاد و تقليد در فلسفه ، حالت عقل ، الهيات الهي و الهيات انساني و معاد جسماني در حكمت متعاليه. با اين حال ، برجسته ترين اثر علمي وي دائرclالمعارف و حديث قرآني (12 جلد) است كه او با دو برادر متفكر خود ، آيت الله حاج شيخ محمد محمد حكيمي و زنده ياد آيت الله حاج شيخ علي. در الحيات ، مباحثي مانند معرفت شناسي ، اعتقادات ، مردم شناسي ، اخلاق ، فرهنگ ، جامعه ، اقتصاد ، سياست و شيوه زندگي از منظر قرآن و روايات معتبر اهل بيت (com) مطرح شده است.